po dziś
  • ortografia a historia języka
    13.05.2015
    13.05.2015
    Dzień dobry,
    dlaczego w językach słowiańskich podobne słowa mają różną ortografię? Np. skoro po rosyjsku pułkownik to połkownik, to dlaczego w tym słowie piszemy u zwykłe? Dlaczego mamy puchar przez u zwykłe i ch, a Czesi maja pohár przez samo h? Albo dlaczego polski chuligan jest przez ch, a inni huligani są przez samo h?
    Pozdrawiam
    Zdzisław K.
  • Skrót od doktorka

    8.01.2023
    8.01.2023

    Szanowni Państwo,

    zastanawia mnie kwestia stawiania kropek po skrótach, w przypadku kiedy mamy do czynienia ze słowami w formach żeńskich, w przypadku feminatyw. Zasada, że kropkę po „dr” stawiamy kiedy chcemy użyć skrótu w przypadku innym niż mianownik, jest jasna. Czyli „dr Jan Kowalski”, ale „Idę do dr. Jana Kowalskiego”. Co w przypadku, kiedy chcemy użyć skrótu od słowa "doktorka", np. „Doktorka Sylwia Spurek”? Czy wówczas stawiamy kropkę i w mianowniku, skoro wyraz kończy się na „a”?

  • akademia
    2.04.2012
    2.04.2012
    Akademia to wg słownika języka polskiego PWN „wyższa uczelnia” bądź „instytucja skupiająca wybitnych uczonych lub artystów”. Czy nazwy Akademia językowa dla szkoły językowej online albo Akademia biblijna dla korespondencyjnego kursu biblijnego, czy też Akademia uczniowska dla 'kursu, którego celem jest merytoryczna i organizacyjna pomoc nauczycielom w sprawowaniu opieki nad pracami projektowymi uczniów', nie jest nazwą groteskową? Co w takim razie różni akademię od kursu?
  • Czym się różni opodal i nieopodal?

    13.02.2021
    13.02.2021

    WSJP podaje taką samą definicję i pochodzenia dla słów opodal i nieopodal. Skąd dziś podobieństwo, skoro w jednym ze słów jest przeczenie, „nie”?

  • Kłopotliwy Murzyn

    16.12.2020
    31.01.2017

    Wprawdzie bardzo stary nie jestem (nieco ponad 30 lat), więc może zabrzmieć to trochę dziwnie, ale w czasach mojej młodości nie było niczego złego w określeniu Murzyn. Obecnie poprawność polityczna każe mówić Afroamerykanin lub osoba czarnoskóra, a Murzyn stał się określeniem obraźliwym.

    Proszę wyjaśnić genezę Murzyna, a także dlaczego obecnie to określenie jest „na cenzurowanym”, z czego wynika ta zmiana jego postrzegania.

  • Miękczący wpływ dawnych samogłosek

    16.01.2021
    16.01.2021

    W podręcznikach do gramatyki historycznej można znaleźć informację, że w języku polskim wskutek wokalizacji jerów przednich powstała samogłoska ‘e (zmiękczająca poprzedzającą spółgłoskę). Dlaczego więc z prasłowiańskich słów z jerem przednim w pozycji mocnej: *lьnъ, *lьvъ, *ocьtъ, *tьstь mamy współcześnie w polszczyźnie formy: len (zamiast lien), lew (zamiast liew), ocet (zamiast ociet), teść (zamiast cieść)? Pozdrawiam.

  • mikologia i fykologia
    24.10.2006
    24.10.2006
    Witam Szanownych Ekspertów!
    Uprzejmie proszę o podanie treści zasady (o ile takowa istnieje) używania bądź nieużywania określonych samogłosek po określonych spółgłoskach. W myśl takiej zasady niepoprawne byłyby nazwy: mykologia, fykologia, tymczasem poprawne byłyby: mikologia, fikologia.
    Łącze ukłony,
    Grzegorz Wojtczak
    (zdesperowany my/mikolog)
  • Odczytywanie daty zapisanej cyfrowo

    9.07.2023
    9.07.2023

    Dzień dobry,

    chciałem zapytać o poprawną wymowę dat. Czy dla przykładowej daty 30.06.2023 istnieją inne dopuszczalne formy wymowy oprócz: „trzydziesty czerwca dwa tysiące dwudziestego trzeciego roku”?

    Czy w powyższym można pominąć słowo „roku”?

    Pozdrawiam i życzę dobrego dnia.

  • premiera nowego premiera
    4.10.2012
    4.10.2012
    Dziś wszystko ma premierę, nawet to, co gdy trafia na rynek, już tam zostaje: auta, buty, artykuły… A można tak:
    Dziś oficjalnie udostępniono…, Dziś na rynek (półki sklepowe itp.) trafił…, Od dziś są dostępne…, Odkąd się pojawił…, Dziś BMW wprowadza…, Nowe BMW już za… (jeszcze w…, o miesiąc później, zapowiedziane na…), Dziś pierwszy pokaz…, X9 po raz pierwszy pokazano na…, X9 – nowość opóźniona.

    Czy Państwa zdaniem [premiera] to tylko zubożenie języka, czy także błąd?
  • Sieroctwo

    7.07.2021
    7.07.2021

    Szanowni Państwo,

    proszę o etymologię słowa sieroctwo.

    Z poważaniem

    Czytelnik

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego